Dyrektor finansowy (CFO) to wyjątkowo odpowiedzialne stanowisko, od którego bardzo często zależy sukces przedsiębiorstwa. Aby prawidłowo zarządzać oraz szybko i trafnie podejmować decyzje musi on śledzić szereg wskaźników. W poniższym tekście napiszemy o kilku z nich. Zastanowimy się również, ile wskaźników należy śledzić oraz w jaki sposób je monitorować, żeby przynosiły więcej pożytku niż szkody. Zapraszamy do artykułu. 

Wskaźniki dla dyrektora finansowego (CFO), które warto mierzyć

Poniżej opisaliśmy kilka najważniejszych KPI w finansach. Na tej liście nie uwzględniliśmy wskaźników płynności finansowej, które szerzej opisaliśmy w osobnym artykule. 

Wskaźnik zysku netto ze sprzedaży

Pierwszy omawiany KPI dotyczy tego, ile zysku ze sprzedaży zostaje w przedsiębiorstwie po odjęciu wszystkich kosztów. Miara ta jest obliczana poprzez podzielenie zysku netto przez przychody ze sprzedaży i wyrażenie wyniku w procentach. Sam zysk netto, czyli jeden z elementów wzoru, to różnica między przychodami a kosztami przedsiębiorstwa, uwzględniająca wszelkie wydatki operacyjne, podatkowe i finansowe.

Przykładowo, jeśli przedsiębiorstwo ma przychody ze sprzedaży w wysokości 1 miliona złotych, a zysk netto wynosi 200 000 złotych (czyli koszty to 800 000 zł), to wskaźnik zysku netto wynosi 20% ((200 000 / 1 000 000) x 100%). Oznacza to, że przedsiębiorstwo generuje 20 groszy zysku netto na każdą złotówkę przychodu ze sprzedaży.

Wskaźnik rentowności aktywów

Rentowność aktywów (ang. return on assets, ROA) pokazuje, jak dobrze przedsiębiorstwo wykorzystuje swoje aktywa do generowania zysków.

Wskaźnik ROA jest obliczany jako stosunek zysku netto do wartości aktywów przedsiębiorstwa i wyrażony jest w procentach. Oczywiście, im wyższy wskaźnik ROA, tym bardziej efektywne wykorzystanie aktywów do generowania zysków.

Warto jednak pamiętać, że wartości ROA różnią się w zależności od branży oraz wielkości przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa, które posiadają wysokie wartości ROA, zazwyczaj są bardziej atrakcyjne dla inwestorów.

Przykładowo, jeśli przedsiębiorstwo osiągnęło zysk netto w wysokości 100 000 złotych, a jego wartość aktywów wynosi 1 milion złotych, to wskaźnik ROA wynosi 10% ((100 000 / 1 000 000) x 100%). Oznacza to, że firma generuje 10 groszy zysku netto na każdą złotówkę posiadanych aktywów. 

Wskaźnik finansowy – zwrot z inwestycji 

Rentowność inwestycji (ang. return on investment, ROI) pozwala ocenić, jak efektywnie wykorzystano środki finansowe na konkretną inwestycję. Wskaźnik ROI określa stosunek zysku lub straty netto uzyskanej w wyniku inwestycji do wartości kosztów tej inwestycji. Jak się okazuje, jest to jeden z najpopularniejszych KPI stosowanych w analizie inwestycji i oceny efektywności projektów.

Istnieje kilka sposobów na jego obliczanie, jednak dość często stosowane jest proste równanie. Należy podzielić zysk netto z inwestycji przez jej koszt. Następnie należy pomnożyć przez 100%, aby uzyskać wynik procentowy.

ROI = (zysk netto / koszt inwestycji) x 100%

Zależy nam na wysokim ROI, bo oznacza to, że pieniądze zostały lepiej wydane. Warto mierzyć ten wskaźnik, ponieważ umożliwia on porównanie opłacalności różnych inwestycji. Zawsze należy w tym przypadku pamiętać, aby wyliczać go w ten sam sposób, brać pod uwagę te same koszty (na przykład zawsze w ten sam sposób uwzględniać koszty pracownika). 

Jednym z ograniczeń tej miary, jest fakt, że nie bierze on pod uwagę czasu trwania inwestycji oraz możliwości reinwestycji uzyskanych zysków. Dlatego warto stosować go w połączeniu z innymi miarami np. czas zwrotu z inwestycji (payback period). 

O ROI pisaliśmy również w artykule dotyczącym wskaźników marketingowych, gdzie  dotyczy on zazwyczaj zwrotu z inwestycji poniesionych na promocje i kampanie reklamowe. 

Rentowność kapitału własnego

Rentowność kapitału własnego (ang. return on equity, ROE) pomaga oceniać, jaki procent zainwestowanego przez właścicieli kapitału, został zwrócony w postaci zysku netto.

ROE można obliczyć, dzieląc zysk netto przez kapitał własny i pomnażając wynik przez 100%:

ROE = (zysk netto / kapitał własny) x 100%

ROE jest istotnym wskaźnikiem służącym do oceny kondycji finansowej firmy. Co oznaczają wysokie wartości tej miary? Krótko mówiąc – to, że zarząd skutecznie wykorzystuje kapitał własny do generowania zysków. 

Na przykład, jeśli firma ma zysk netto wynoszący 500 000 zł, a kapitał własny na koniec roku wynosi 2 500 000 zł, to wskaźnik ROE będzie wynosił:

ROE = (500 000 zł / 2 500 000 zł) x 100% = 20%

Oznacza to, że firma wygenerowała zysk netto w wysokości 20% kapitału własnego. Jest to dobry wynik, jednak warto śledzić ten KPI w czasie – czyli badać trend ROE.

Tempo wzrostu wyników finansowych

Analizując i raportując wskaźniki warto mierzyć ich tempo wzrostu (ang. „growth rate”). Jest to miara pozwalająca ocenić, jak szybko rośnie (lub spada) właściwy KPI w ciągu danego okresu. 

Jak go obliczyć? 

Tempo wzrostu = ((Wartość końcowa – Wartość początkowa) / Wartość początkowa) x 100%

Gdzie:

• Wartość początkowa – wartość wskaźnika finansowego na początku analizowanego okresu
• Wartość końcowa – wartość wskaźnika finansowego na końcu analizowanego okresu

Na przykład, jeśli przychody firmy wynosiły 2 miliony złotych w roku poprzednim, a w bieżącym roku wynoszą 2,5 miliona złotych, to wzrost przychodów wynosi:

Growth rate = ((2,5 mln zł – 2 mln zł) / 2 mln zł) x 100% = 25%

Oznacza to, że przychody firmy wzrosły o 25% w porównaniu do roku poprzedniego.

Do analizy tempa wzrostu należy używać różnych wskaźników finansowych w firmie, takich jak przychody, zyski, aktywa, udziały rynkowe. Możemy za jego pomocą porównać również firmy w danej branży.  

Inne wskaźniki finansowe i księgowe – marża, pracownicy i EBITDA

Poza wymienionymi powyżej wskaźnikami rentowności oraz miary tempa wzrostu, warto śledzić również: 

• poziom marży – którą opisaliśmy w artykule o wskaźnikach sprzedaży.
• Przychód na pracownika (ang. revenue per employee) – służy do pomiaru średniego przychodu, który generuje każdy pracownik zatrudniony na pełny etat. Pomaga w ocenie produktywności i efektywności.
• W księgowości można sprawdzać również liczbę przeprocesowanych faktur oraz średni czas potrzebny do przetworzenia danego dokumentu,
• EBITDA (Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization), czyli zysk przed odliczeniem odsetek, podatków i amortyzacji. Wskaźnik ten określa zdolności firmy do generowania zysku z działalności operacyjnej. 

Ile kluczowych wskaźników efektywności brać pod uwagę? 

Powyżej opisaliśmy kilka KPI i wymieniliśmy inne wskaźniki, które może mierzyć dyrektor finansowy. Jednak nie wszystkie z nich należy monitorować w każdym przypadku. To, które wybrać powinno zależeć na przykład od strategii biznesowej firmy – jakie ma cele krótko i długoterminowe. Uznaje się, że w danym momencie powinno korzystać się z minimum 10, a maksymalnie z 20 KPI, a dane do ich wyliczania powinny być zbierane na bieżąco. Zbyt mała liczba KPI może nie dawać pełnego obrazu działalności firmy, a zbyt duża może utrudniać podejmowanie decyzji. Oczywiście można mierzyć i sprawdzać większą liczbę miar, jednak na dashboardzie powinna znaleźć się ich ograniczona liczba. Pozostałe wskaźniki mogą pomóc przy ewentualnym szukaniu przyczyn spadku wybranych KPI. 

Monitorowanie wskaźników twojej firmy z Kokpitem Zarządzania Biznesem 

Wskaźniki finansowe, jak każde inne, warto wizualizować. Dzięki temu wystarczy rzut oka, żeby wiedzieć, co dzieje się w firmie, które KPI odbiegają od założeń, a które są z nimi zgodne. Jeśli szybko zauważymy, że gdzieś jest problem, to znalezienie przyczyny i rozwiązania zajmie nam mniej czasu. To z kolei wpłynie pozytywnie na kolejne miary firmowe i skuteczność całego przedsiębiorstwa. Wszystkie wskaźniki biznesowe Twojej firmy możesz śledzić w Kokpicie Zarządzania Biznesem. Umów się na bezpłatną konsultację i dowiedz się, które z nich wdrożyć i jak możemy pomóc rozwijać twój biznes. 

Źródło: 

Sefton, B. (2014). KPIs for Finance and Accounting. Controller’s Report, 2014(6), 3–4.

Zobacz również:

Wskaźniki logistyczne – które wybrać?

Jakie są wskaźniki satysfakcji klienta? Jak sprawdzić lojalność?

Co zrobić z wolnym czasem w pracy i jak go znaleźć? Poradnik dla menedżerów

Jak mierzyć biznes, żeby wygrywać. Jakie wskaźniki mierzyć w usługach, żeby zapewnić rozwój biznesu?